Φυγή του ανθρώπου από έναν τόπο γεμάτο σκοπιμότητες, φτώχεια, πόλεμο και μεγάλα λόγια προς χώρους φανταστικούς, όπου επιχειρεί να κάνει πραγματικότητά το όνειρό του.
Ένας δάσος θα είναι το σκηνικό των Ορνίθων στην εκδοχή του Νίκου Καραθάνου, που μετά την συγκλονιστική Γκόλφω φτάνει ξανά στην Επίδαυρο στις 19 και 20 Αυγούστου. Και οι Όρνιθές του θα είναι ένα πολύχρωμο κοπάδι. Αηδόνια και τσαλαπετεινοί και κούκοι που ποθούν να ανυψωθούν και να αποτραβηχτούν στο δικό τους βασίλειο. Άνθρωποι που ποθούν να πλάσουν το δικό τους παραμύθι, να αλλάξουν την πραγματικότητα με μια απογειωτική αλήθεια που είναι ένα όνειρο. Καλλιτέχνες από διαφορετική αφετηρία. Οι ηθοποιοί με τους οποίους συνεργάζεται σταθερά και κλώθουν μαζί του τις αφηγήσεις σαν πολύχρωμα ιπτάμενα χαλιά, ένας ψυχίατρος μεταφραστής, μια υπέροχη ερμηνεύτρια, ένας αθλητής των Παραολυμπιακών Αγώνων και μια δημόσια υπάλληλος-νάνος.
Για αυτούς τους δυο τελευταίους ο Νίκος Καραθάνος είπε στη συνέντευξη τύπου στη Στέγη ότι «αν δε τους είχα συναντήσει δε θα είχα αποφασίσει να ανεβάσω αυτό το έργο, αυτοί κάνουν την υπέρβαση που ονειρευόμαστε όλοι». Για να προσθέσει ότι είναι ευτυχής για τους συνεργάτες του και το «ναι» που του είπαν όλοι με πίστη στο απίστευτο.
Τι θα είναι λοιπόν αυτοί οι Όρνιθες, συμπαραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών και της Στέγης που καθόλου δε φιλοδοξούν να μας κάνουν μόνο να γελάσουμε αλλά με την πρόκληση της απογίωσης και σύνθημα «όλοι μπορούμε να πετάξουμε» θέλουν να μας κάνουν να διαβάσουμε τον Αριστοφάνη και τους 1.700 στίχους του ανάμεσα στις γραμμές;
«Θα είναι θεραπευτικοί, όπως θεραπευτήριο ήταν η Επίδαυρος» λέει η αναπληρώτρια διευθύντρια της Στέγης, Αφροδίτη Παναγιωτάκου. «Θα είναι ένα ταξίδι ακόμα στον προσωπικό κόσμο του Νίκου Καραθάνου που μοιάζει με παιδικό ποίημα και ένα ταξίδι», λέει ο μουσικός της παράστασης Άγγελος Τριανταφύλλου. Για τη Νατάσα Μποφίλιου είναι μια μοναδική ευκαιρία να ζήσει από κοντά τον κόσμο του σκηνοθέτη, ένα κόσμο με αναρχική σκέψη και μια εικαστική ματιά που αποπνέει πνεύμα ελευθερίας.
Ανατομία ενός μεγάλου έργου
Οι Όρνιθες του Αριστοφάνη όπως έγραφε ο σπουδαίος κριτικός Στάθης Δρομάζος είναι ίσως το πρώτο έργο λογοτεχνικής ουτοπίας που έχουμε. Ο Αριστοφάνης, ένας ποιητής που «δεν ντρέπεται για τίποτα» αφηγείται την ιστορία δύο φίλων, του Πεισθέταιρου και του Ευελπίδη, που εγκαταλείπουν την πόλη τους, την Αθήνα, για να αναζητήσουν μια νέα πολιτεία «μαλακιά και παχουλή σαν πουπουλένιο στρώμα ή σαν την κοιλίτσα του μωρού». Και τη βρίσκουν στη χώρα των πουλιών, που την ονομάζουν «Νεφελοκοκκυγία». Τα πουλιά δέχονται τους δύο ξένους, τους δίνουν φτερά και όλοι μαζί ρίχνονται με ενθουσιασμό στην ανοικοδόμηση ενός τείχους στους αιθέρες, που αποκόπτει την επικοινωνία ανάμεσα στους θεούς και τους ανθρώπους. Η ευδαιμονία της νέας πολιτείας στηρίζεται σε αυτή την πρωτόγνωρη ιδέα. Φαντασία και πραγματικότητα, άνθρωποι, θεοί και ζώα μπλέκονται μοναδικά σε έναν κόσμο που έχει τη σοβαρότητα του παιχνιδιού, τη ρευστότητα του ονείρου και τη γλυκιά μελαγχολία της ζωής.
Οι συντελεστές ονειρεύονται και καθόλου δεν φιλοδοξούν μια παράσταση που δοκιμάζει να δει τον Αριστοφάνη με καθαρό βλέμμα, με στόχο να ακουστεί και να αγαπηθεί από την αρχή ο λόγος του κορυφαίου Αττικού κωμωδού. Εδώ μπροστά μας βρίσκεται ένας θίασος «που θέλει να πετάξει πέφτοντας», που αναζητά, τολμά και αναμετριέται με «μια ευτυχία άπιαστη, τόσο μεγάλη που δεν μπορείς να την πεις και δεν μπορείς να την πιστέψεις» σε μια παράσταση-γιορτή των αισθήσεων, ριζωμένη στην αξεπέραστη ποιητική δύναμη της καταπληκτικής αυτής κωμωδίας.
Οι Όρνιθες και ο Αριστοφάνης
Ο Αριστοφάνης (περ. 445-385 π.Χ.) είναι ο επιφανέστερος εκπρόσωπος της αρχαίας κωμωδίας. Ο Αριστοφάνης έλαβε το δεύτερο βραβείο στα Μεγάλα Διονύσια του 414 π.Χ. με τους Όρνιθες, που θεωρείται από κορυφαίους μελετητές το καλύτερο από τα σωζόμενα έργα του. Το έργο είναι γραμμένο σε μια εποχή όπου η ειρήνη δοκιμαζόταν σκληρά (Νικίειος ειρήνη), ενώ η επιχείρηση στη Σικελία ήταν σε εξέλιξη και την πολιτική κατάσταση της Αθήνας διαχειρίζονταν ακατάλληλα πρόσωπα.
Σημείο αναφοράς στην ιστορία της σύγχρονης ελληνικής σκηνής είναι το θρυλικό ανέβασμα των Ορνίθων από τον Κάρολο Κουν και το Θέατρο Τέχνης, σε μετάφραση του Βασίλη Ρώτα, σκηνικά και κοστούμια του Γιάννη Τσαρούχη, μουσική του Μάνου Χατζηδάκι και χορογραφίες της Ραλλούς Μάνου. Η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά το 1959, μετά την πρεμιέρα της απαγορεύτηκαν οι επόμενες παραστάσεις με εντολή του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως Κωνσταντίνου Τσάτσου και ανέβηκε ξανά το 1960 στην οριστική της μορφή. Ήταν η πρώτη παράσταση με την οποία ταξίδεψε στο εξωτερικό το Θέατρο Τέχνης, που απέσπασε μάλιστα το Α΄ βραβείο στο Φεστιβάλ των Εθνών του 1962, στο Παρίσι.
Πληροφορίες:
Μετάφραση: Γιάννης Αστερής. Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος. Διασκευή: Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Αστερής. Σκηνικά - Κοστούμια: Έλλη Παπαγεωργακοπούλου. Μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου. Φωτισμοί: Σίμος Σαρκετζής. Κίνηση: Amalia Bennett. Βοηθός σκηνοθέτη: Ιωάννα Μπιτούνη. Βοηθός σκηνοθέτις: Μαρίσσα Τριανταφύλλου. Βοηθοί σκηνογράφου: Ευαγγελία Θεριανού, Μυρτώ Κοσμοπούλου, Μυρτώ Λάμπρου. Βοηθός μουσικού: Βασίλης Παναγιωτόπουλος. Βοηθός παραγωγής: Τζέλα Χριστοπούλου. Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Εκτέλεση Παραγωγής: Γιολάντα Μαρκοπούλου, Κωνσταντίνα Γεωργίου/ POLYPLANITY Productions Ο Θίασος: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Αλίκη Αλεξανδράκη, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Βασιλική Δρίβα, Νίκος Καραθάνος, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Έκτορας Λιάτσος, Χρήστος Λούλης, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Νατάσσα Μποφίλιου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Φοίβος Ριμένας, Μιχάλης Σαράντης, Γιάννης Σεβδικαλής, Άρης Σερβετάλης, Άγγελος Τριανταφύλλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη. Παίζουν ζωντανά οι μουσικοί: Μάριος Δαπέργολας, Σοφία Ευκλείδου, Δημήτρης Κλωνής, Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Δημήτρης Τίγκας.
Επίδαυρος, 19-20/8, στις 9 μ.μ.
Η προπώληση έχει ήδη ξεκινήσει από το www.greekfestival.gr
Θα υπάρχει ειδικό πακέτο «μειωμένο εισιτήριο-μεταφορά προς και από την Επίδαυρο» ή/και δυνατότητα απλής μεταφοράς και για τις 2 μέρες των παραστάσεων. Περισσότερες πληροφορίες & κρατήσεις: 2130178066 και μέσω του ornithes@sgt.gr
